El filibusterismo

El Filibusterismo

Ang sulat-kamay na kopyang facsimile ng unang pahina ng El filibusterimo
May-akda	Jose Rizal
Bansa	Pilipinas
Wika	Kastila (orihinal)
Dyanra	Nobela
Tagapaglathala	F. Meyer van Loo Press ni Ghent
Petsa ng paglathala	1891
ISBN	----
Sumunod sa	Noli Me Tangere
Sinundan ng	Makamisa

Ang nobelang El filibusterismo (literal na "Ang Pilibusterismo") o Ang Paghahari ng Kasakiman^[1] ay ang pangalawang nobelang isinulat ng pambansang bayani ng Pilipinas na si José Rizal, na kaniyang buong pusong inialay sa tatlong paring martir na lalong kilala sa bansag na Gomburza o Gomez, Burgos, at Zamora.^[2] Ito ang karugtong o sikwel sa Noli Me Tangere at tulad sa Noli, nagdanas si Rizal ng hírap habang sinusulat ito at,^[3] tulad din nito, nakasulat ito sa Kastila. Sinimulan niya ang akda noong Oktubre ng 1887 habang nagpapraktis ng medisina sa Calamba.

Sa Londres, noong 1888, gumawa siya ng maraming pagbabago sa banghay at pinagbuti niya ang ilang mga kabanata. Ipinagpatuloy ni Rizal ang pagtatrabaho sa kaniyang manuskrito habang naninirahan sa Paris, Madrid, at Bruselas, at nakompleto niya ito noong 29 Marso 1891, sa Biarritz. Inilathala ito sa taon ding iyon sa Gante. Isang nagngangalang Valentin Ventura na isa niyang kaibigan ang nagpahiram ng pera sa kanya upang maipalimbag at mailathala ng maayos ang aklat noong 22 Setyembre 1891.^{[kailangan ng sanggunian]}

Ang nasabing nobela ay pampolitika na nagpapadama, nagpapahiwatig at nagpapagising pang lalo sa maalab na hangaring makapagtamo ng tunay na kalayaan at karapatan ng bayan.^{[kailangan ng sanggunian]}

1. ↑ El filibusterismo/The Reign of Greed ni Jose Rizal, salin ni Charles Derbyshire, Project Gutenberg, Gutenberg.org
2. ↑ "Pinag-alayan ni Rizal". Nakuha noong 2008-06-29.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
3. ↑ "Nagdana si Rizal ng hirap". Nakuha noong 2008-06-29.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)